Expeditie IJsselmonding en IJsseloog
Leefomgeving van de zeearend
Vaar mee met deze eerste excursie naar het IJsseloog en de IJsselmonding, leefgebied van de zeearend. Daar waar de IJssel via het Ketelmeer het IJsselmeer instroomt.
We noemen het een expeditie omdat dit de eerste keer is dat we hier een vogelexcursie organiseren. We gaan het gebied dus echt verkennen. Vorig jaar hebben we een keer proef gevaren en toen zagen we meteen dat dit een zeer waardevol natuurgebied is en een bezoek waard.
In de zoete rivierdelta van de IJssel liggen 5 eilanden; de Ramspolplaat, Kamperplaat, Schokkerplaat, Kattenplaat en Ketelplaat. We treffen hier onder andere rietmoerassen en zandplaten. Hier broedt een paar zeearenden maar ook veel soorten riet- en moerasvogels.
We gaan aan boord van de Schuttevaer langs de Ketelmeerdijk aan de loswal. We hijsen de zeilen en binnen een half uur varen over het Ketelmeer komen we aan bij de IJsselmonding. Hier luisteren en kijken we uit naar verschillende soorten rietvogels zoals kleine karekiet, rietzanger, blauwborst, rietgors en met veel geluk zien of horen we de grote karekiet en de buidelmees. We verwachten ook verschillende soorten eenden, bruine kiekendief, visdieven en gierzwaluwen.
We kijken natuurlijk uit naar de zeearend die broedt op een van de vijf eilanden. Als het goed gaat met dit paar dan hebben ze op 25 mei jongen om te voeren en hopen we deze indrukwekkende vogels te zien. De leukste waarneming zou natuurlijk zijn dat we ze zelfs zien jagen.
Als we de monding hebben bekeken varen we richting het IJsseloog en staat ondertussen de biologische lunch klaar. We gaan voor anker in de vaargeul ten oosten van IJsseloog en zijn hier omringt door moerasbos. Hier nemen we even rust en zijn we 'midden' in de natuur.
We luisteren wederom naar wat we horen en kijken uit naar de ijsvogel, zilverreigers en aalscholvers. Mogelijk overzomert er ook weer een visarend in dit gebied. Er komen ook bevers voor in dit gebied, maar de kans dat we deze zien is waarschijnlijk erg klein.
Daarna varen we een rondje om het IJsseloog en hijsen de zeilen en varen terug naar de loswal waar we zijn opgestapt.
Grote Karekiet
Het gaat niet goed met de grote karekiet in Nederland. Dat heeft verschillende oorzaken. Het ontbreekt bijvoorbeeld aan geschikte plaatsen om te broeden. Deze forse rietvogel heeft stevig stromingsriet nodig om zijn nest in te bouwen.
Er wordt op dit moment onderzoek gedaan door Jan van der Winden in opdracht van Vogelbescherming Nederland. Hij zoekt uit en adviseert beheerders welke maatregelen er nú kunnen worden genomen om de grote karekiet te behouden als Nederlandse broedvogel.
In het vaargebied broeden nog enkele paren. Ook hier worden maatregelen genomen om stukken riet te herstellen. Het riet wordt op sommige locaties gegeten door ganzen en er blijft soms te weinig riet over. Er worden nu ook stukken afgerasterd om de ganzen op afstand te houden. Tijdens deze excursie proberen we ook te kijken (van enige afstand) of de maatregelen al zorgen voor nieuwe aangroei van riet.
IJsseloog
Het IJsseloog is aangelegd om verontreinigd slib in te bergen afkomstig uit de bodem van het Ketelmeer. Daarnaast heeft het eiland een natuurontwikkelingsfunctie en is er plaats voor recreatie. Het verontreinigde slib dat terecht kwam in het Ketelmeer werd van 1950 tot 1990 aangevoerd door de IJssel en bezonk hier. De vervuiling was afkomstig van fabrieken uit Nederland en Duitsland die afval loosden in de rivier.
Saneren was niet mogelijk en daarom is er voor gekozen om het slib op te slaan in het IJsseloog. In 1999 is de bouw voltooid, IJsseloog heeft een diameter van 1 km en is 45m diep. Tijdens deze excursie varen we een rondje om het IJsseloog.
De foto's bij deze excursie zijn gemaakt tijdens het verkennings tochtje op 17 juni 2017; met dank aan Martijn de Jonge voor deze tocht.
Biologisch eten
Onderweg serveren we aan boord een heerlijke biologische lunch. Van alles het beste: alle gerechten zijn zo mogelijk biologisch en in veel gevallen afkomstig uit de omgeving.
De lunch is elke excursie weer een beetje anders, maar bestaat sowieso uit diverse soorten brood en beleg met een wisselende soep, zoals tomaten basilicumsoep, broccolisoep, kerrie kokossoep, het is steeds weer een verrassing.
De lunch bevat wel wat vlees maar dit wordt sowieso apart geserveerd. Heb je een speciaal dieet waar je je aan moet houden, schrijf dit bij de opmerkingen in je aanmelding en we laten weten of dit mogelijk is.
Wij werken duurzaam
Deze excursie wordt met name duurzaam ondernomen. Het 43 meter lange zeilschip de 'Schuttevaer' is al meer dan 100 jaar oud. Ouder dan de Titanic! We leggen zoveel mogelijk zeilend de route af. We zetten de motor aan als het niet anders kan.
In deze omgeving zal zeilen wat minder mogelijk zijn dan we normaal doen, op bijvoorbeeld het IJsselmeer en het Markermeer. De afstanden die we afleggen zijn korter.
Meer over het schip
Zeilen met de prachtige 'Schuttevaer' is al een beleving op zich. Men kan er voor kiezen om actief mee te zeilen of zelf aan het roer te staan. Maar dit hoeft natuurlijk niet. Op het dek vind je veel (zit)ruimte en kunt je goed naar de vogels kijken. Als je een telescoop hebt, is er voldoende ruimte om deze te gebruiken.
Op dekhoogte is binnen een bar waar je diverse soorten drankjes kunt krijgen. We hebben onder andere Texels Skuumkoppe van de tap. Vanuit de bar heb je ook zicht naar buiten. Als je in de bar even verder loopt kun je met de trap naar beneden die leidt naar het ruime benedendek. Hier worden ook de lezingen gehouden met een beamer en een scherm. Achter de trap bevinden zich de luxe gescheiden toiletruimtes.
Geschiedenis van de Schuttevaer
Het werkpaard van de Noord en Oostzee, zo werd de koftjalk genoemd. Stabiel, groot en stevig. Met haar lengte van 43 meter is de Schuttevaer de grootste nog bestaande koftjalk in Nederland.
In 1910 ging ze als “Emanuel” in Stadskanaal te water. Gebouwd bij Mulder in opdracht van een Duitse reder. Er werd koers gezet naar de handelssteden van Noord-Europa. Een indrukwekkend zwaargewicht: 190 ton aan waterverplaatsing voortgedreven door wind. In de loop der jaren kwam er een eind aan het zeilende vrachtvaren. De Schuttevaer werd dan ook omgebouwd tot Coaster. Een scherpe kop werd er op gezet. Tot eind jaren 80 voer ze als kustvaarder onder Duitse vlag. Om uiteindelijk te eindigen als golfbreker op het eiland Sylt.
In 1992 werd ze teruggehaald naar Nederland en grondig verbouwd. De kop werd weer een koftjalken kop. Inmiddels is het werkpaard een raspaard geworden, voorzien van veel modern comfort. Het heeft een Grand Café aan boord en het interieur is in Art Deco stijl.
Voorwaarden
Deze excursie gaat door bij minimaal 25 deelnemers. Excursies gaan eigenlijk altijd door, indien de excursie niet door gaat bij slecht weer (storm, ijs) ontvangt u uw volledige betaling terug.
Indien er een spreker is: de sprekers op de diverse excursies hebben een volle agenda, vooral in het vaarseizoen hebben ze het erg druk. Mocht het een keer gebeuren dat een spreker verhinderd is dan vragen wij hiervoor uw begrip en we proberen dan te zorgen voor een vervangende spreker.
De excursieprijs is exclusief drankjes (de lunch is wel inclusief melk/koffie/thee). Tegen betaling zijn drankjes verkrijgbaar aan de bar, evenals wat kleine gerechten.
Minder validen: stuur een mail naar debby@fogol.nl, en je krijgt een antwoord op maat.
Afmelding: u kunt tot 2 weken voor vertrek bijna kosteloos (minus €2,50 administratie kosten) afmelden, uw betaling wordt dan terug geboekt. Bij afmelding minder dan 10 dagen voor vertrek, wordt 25% ingehouden. Bij minder dan 24 uur voor vertrek afmelden, wordt uw betaling niet terug geboekt.
vr 25 mei 2018
Vertrek/terug
8:15 - +/-13:30
Boot
Zeilschip de Schuttevaer
Opstapplaats
Ketelmeerdijk
Bereikbaarheid
De boot ligt ongeveer 3,5 km ten westen van de Ketelhaven afgemeerd, gratis parkeren direct naast de boot. Deze plek is moeilijk te bereiken met het OV.
Bestemming
Ketelmeer, IJsselmonding, en rond IJsseloog
