Vogelexcursie naar de IJsselmonding en IJsseloog
Leefomgeving van de zeearend en grote karekiet
Vaar mee naar de IJsselmonding en IJsseloog, leefgebied van de zeearend en grote karekiet. Daar waar de IJssel via het Ketelmeer het IJsselmeer instroomt.
In 2018 hebben we de eerste excursie in dit gebied georganiseerd. Dat was een succes en dus gaan we terug in 2019.
In de zoete rivierdelta van de IJssel liggen 5 eilanden; de Ramspolplaat, Kamperplaat, Schokkerplaat, Kattenplaat en Ketelplaat. We treffen hier onder andere rietmoerassen en zandplaten. Hier broedt een paar zeearenden maar ook veel soorten riet- en moerasvogels.
We gaan aan boord van de Schuttevaer langs de Ketelmeerdijk aan de loswal. We hijsen de zeilen en binnen een half uur varen over het Ketelmeer komen we aan bij de IJsselmonding. Hier luisteren en kijken we uit naar verschillende soorten rietvogels zoals kleine karekiet, rietzanger, blauwborst, rietgors maar kijken we vooral uit naar de grote karekiet met zijn indrukwekkend luide zang.
Met veel geluk zouden we een buidelmees kunnen horen of zien. We verwachten ook verschillende soorten eenden, bruine kiekendief, visdieven, foeragerende zwarte sterns en andere verrassingen.
We kijken natuurlijk ook uit naar de zeearend die broedt op een van de vijf eilanden. Als het goed gaat met dit paar dan hebben ze rond deze tijd jongen om te voeren en hopen we deze indrukwekkende vogels te zien.
Als we de monding hebben bekeken varen we richting het IJsseloog en staat ondertussen de biologische lunch klaar. Afhankelijk van de tijd die we besteden om de zeearend te zien gaan we voor anker in de vaargeul ten oosten van IJsseloog of varen we hier rustig doorheen en zijn hier omringt door moerasbos en 'midden' in de natuur.
We luisteren wederom naar wat we horen en kijken uit naar de ijsvogel, zilverreigers en aalscholvers. Mogelijk overzomert er een visarend in dit gebied. Er komen ook bevers voor, maar de kans dat we deze zien is heel erg klein.
Daarna varen we een rondje om het IJsseloog en hijsen de zeilen en varen terug naar de loswal waar we zijn opgestapt.
Tijdens deze excursie organiseren we bij uitzondering waarschijnlijk geen lezing. Omdat we meteen in mooi vogelgebied zijn is het zonde om binnen te zitten. Mogelijk nodigen we wel iemand uit die het een en ander aan dek kan vertellen.
Grote Karekiet
Het gaat niet goed met de grote karekiet in Nederland. Dat heeft verschillende oorzaken. Het ontbreekt bijvoorbeeld aan geschikte plaatsen om te broeden. Deze forse rietvogel heeft stevig stromingsriet nodig om zijn nest in te bouwen.
Er worden op dit moment maatregelen genomen in de randmeren om op korte termijn deze soort te behouden als Nederlandse broedvogel.
Het riet wordt op sommige locaties gegeten door ganzen en meerkoeten en er blijft soms te weinig riet over. Er worden nu stukken afgerasterd om de ganzen op afstand te houden zodat het riet zich kan herstellen. Ook worden er stukken gesnoeid zodat de bomen het riet niet overschaduwen. Tijdens deze excursie proberen we ook te kijken (van enige afstand) of de maatregelen al zorgen voor nieuwe aangroei van riet.
IJsseloog
Het IJsseloog is aangelegd om verontreinigd slib in te bergen afkomstig uit de bodem van het Ketelmeer. Daarnaast heeft het eiland een natuurontwikkelingsfunctie en is er plaats voor recreatie. Het verontreinigde slib dat terecht kwam in het Ketelmeer werd van 1950 tot 1990 aangevoerd door de IJssel en bezonk hier. De vervuiling was afkomstig van fabrieken uit Nederland en Duitsland die afval loosden in de rivier.
Saneren was niet mogelijk en daarom is er voor gekozen om het slib op te slaan in het IJsseloog. In 1999 is de bouw voltooid, IJsseloog heeft een diameter van 1 km en is 45m diep. Tijdens deze excursie varen we een rondje om het eiland IJsseloog.
De foto's bij deze excursie en hier onder zijn gemaakt tijdens de verkenningsexcursie in 2017 en de eerste excursie in mei 2018.
Meer over de lezing(en) en/of gids(en)
Omdat we deze excursie meteen starten in het gebied waar al vanalles te zien is plannen we geen presentatie binnen. Wel vaart deze dag Koos Hartnack van Rijkswaterstaat met ons mee om aan dek wat te vertellen en alle vragen over het gebied te beantwoorden.
Koos Hartnack, Rijkswaterstaat
Mijn naam is Koos Hartnack, adviseur bij Rijkswaterstaat Midden Nederland. Mijn werkgebied is het IJsselmeergebied en hier adviseer ik over watermanagement en ecologie. Wat is mijn binding met IJsselmonding. Ik woon in de buurt van IJsselmonding in de Hanzestad Kampen. Ik kom dus ook in mijn vrije tijd in de buurt. Daarnaast beheert RWS een aantal ondiepe zones in het Ketelmeer en een aantal eilanden in het Zwarte Meer. Ik ben gebiedscoördinator randmeren voor het beheerplan N2000. Dit betekent dat ik voor mijn werk ook regelmatig in de noordelijke randmeren aanwezig ben en de werkzaamheden en beheer en onderhoud daar coördineer.
Naast het werk voor watermanagement en ecologie zie je mij ook regelmatig op de stormvloedkering Ramspol (de Balgstuw)waar ik de pers te woord sta en ook zorg dat vergunningen worden geregeld.
Wij werken duurzaam
Deze excursie wordt met name duurzaam ondernomen. Het 43 meter lange zeilschip de 'Schuttevaer' is al meer dan 100 jaar oud. Ouder dan de Titanic! We leggen zoveel mogelijk zeilend de route af. We zetten de motor aan als het niet anders kan.
In deze omgeving zal zeilen wat minder mogelijk zijn dan we normaal doen, op bijvoorbeeld het IJsselmeer en het Markermeer. De afstanden die we afleggen zijn korter.
Meer over het schip
Zeilen met de prachtige 'Schuttevaer' is al een beleving op zich. Men kan er voor kiezen om actief mee te zeilen of zelf aan het roer te staan. Maar dit hoeft natuurlijk niet. Op het dek vind je veel (zit)ruimte en kunt je goed naar de vogels kijken. Als je een telescoop hebt, is er voldoende ruimte om deze te gebruiken.
Op dekhoogte is binnen een bar waar je diverse soorten drankjes kunt krijgen. We hebben onder andere Texels Skuumkoppe van de tap. Vanuit de bar heb je ook zicht naar buiten. Als je in de bar even verder loopt kun je met de trap naar beneden die leidt naar het ruime benedendek. Hier worden ook de lezingen gehouden met een beamer en een scherm. Achter de trap bevinden zich de luxe gescheiden toiletruimtes.
Geschiedenis van de Schuttevaer
Het werkpaard van de Noord en Oostzee, zo werd de koftjalk genoemd. Stabiel, groot en stevig. Met haar lengte van 43 meter is de Schuttevaer de grootste nog bestaande koftjalk in Nederland.
In 1910 ging ze als “Emanuel” in Stadskanaal te water. Gebouwd bij Mulder in opdracht van een Duitse reder. Er werd koers gezet naar de handelssteden van Noord-Europa. Een indrukwekkend zwaargewicht: 190 ton aan waterverplaatsing voortgedreven door wind. In de loop der jaren kwam er een eind aan het zeilende vrachtvaren. De Schuttevaer werd dan ook omgebouwd tot Coaster. Een scherpe kop werd er op gezet. Tot eind jaren 80 voer ze als kustvaarder onder Duitse vlag. Om uiteindelijk te eindigen als golfbreker op het eiland Sylt.
In 1992 werd ze teruggehaald naar Nederland en grondig verbouwd. De kop werd weer een koftjalken kop. Inmiddels is het werkpaard een raspaard geworden, voorzien van veel modern comfort. Het heeft een Grand Café aan boord en het interieur is in Art Deco stijl.
Voorwaarden
Deze excursie gaat door bij minimaal 25 deelnemers. Excursies gaan eigenlijk altijd door, indien de excursie niet door gaat bij slecht weer (storm, ijs) ontvangt u uw volledige betaling terug.
De sprekers op de diverse excursies hebben een volle agenda, vooral in het vaarseizoen hebben ze het erg druk. Mocht het een keer gebeuren dat een spreker verhinderd is dan vragen wij hiervoor je begrip en we proberen dan te zorgen voor een vervangende spreker.
De excursieprijs is exclusief drankjes (als de excursie inclusief lunch is is deze wel inclusief melk/koffie/thee). Tegen betaling zijn drankjes verkrijgbaar aan de bar.
Bij stevige wind komt het soms voor dat we de vaarroute moeten aanpassen. Een enkele keer kan het voorkomen dat we op bepaalde plekken niet kunnen bereiken.
Minder validen: stuur een mail naar debby@fogol.nl, en je krijgt een antwoord op maat.
Omboeken: je kunt bijna altijd omboeken naar een andere datum.
Afmelding: je kunt tot 2 weken voor vertrek bijna kosteloos (minus €2,50 administratie kosten) afmelden, je betaling wordt dan terug geboekt. Bij afmelding minder dan 10 dagen voor vertrek, wordt 25% ingehouden. Bij minder dan 24 uur voor vertrek afmelden, wordt uw betaling niet terug geboekt.
Honden zijn niet toegestaan.
vr 17 mei 2019
Vertrek/terug
8:15u t/m +/- 14:00u
inclusief
biologische lunch
Boot
Zeilschip de Schuttevaer
Opstapplaats
Loswal langs Ketelmeerdijk
Bereikbaarheid
De boot ligt ongeveer 3,5 km ten westen van de Ketelhaven afgemeerd, gratis parkeren direct naast de boot. Deze plek is moeilijk te bereiken met het OV.
Bestemming
Ketelmeer, IJsselmonding, en rond IJsseloog
Kinderen
t/m 12 jaar halve prijs
