Zeilen naar de grootste zwarte stern slaapplaats?

Ecoloog Jan van der Winden

Jan maakt deel uit van een onderzoeksgroep die al jarenlang onderzoeken uitvoert op de Kreupel. Het onderzoek richt zich hier op het belang van het IJsselmeer voor de zwarte stern en visdief. Het betreft tellingen, ringonderzoek en onderzoek naar het voedsel van deze soorten. Sinds er aanwijzingen waren dat het broedsucces laag was is er extra aandacht geschonken aan het voedsel van de visdief op de Kreupel: de grootste kolonie van Europa. Hier blijft het niet bij want om meer te weten te komen over het belang van het IJsselmeer voor de zwarte stern, worden vogels elders in Nederland geringd en worden broedkolonies in Oost Europa en Azië bezocht. Tevens heeft Jan van der Winden al diverse reizen naar Afrika ondernomen om de sterns in hun wintergebied op te zoeken. Recent zijn er spannende gegevens verzameld van zwarte sterns met geolocators. We hebben voor het eerst de hele trekweg in beeld. Dat komt in de lezing aan de orde. Jan is ecoloog met een speciale interesse in moerasvogels zoals sterns en reigers.

Zwarte stern

In Nederland broeden nu nog zo’n 1400 paartjes zwarte sterns. Ze maken hun nesten oorspronkelijk op drijvende waterplanten zoals krabbenscheer en waterlelies maar door een afname van deze geschikte broedplaatsen steeds vaker op kunstmatige vlotjes. De zwarte sterns broeden niet in het IJsselmeergebied maar komen hier om te ruien en op te vetten. Veel van deze zwarte sterns broeden in Oost-Europa, Wit-Rusland en de Baltische Staten. Ze hebben het IJsselmeergebied nodig om te foerageren en de Kreupel om te rusten voordat ze aan hun reis richting hun overwinteringsgebied in west Afrika beginnen. De aantallen zijn in het IJsselmeer al vele jaren sterk aan het afnemen. De redenen zijn onbekend. Het kan te maken hebben met veranderingen in het ecosysteem al dan niet in combinatie met de visserij. Dit is momenteel onderwerp van lopend onderzoek.

Onderweg serveert Gerda aan boord een heerlijk biologisch zomers Italiaans pastabuffet. Van alles het beste: alle gerechten zijn zo veel mogelijk biologisch en in veel gevallen afkomstig uit de streek.

Een uitgebreidt Italiaanse buffet, waar we altijd vele complimenten over ontvangen.  

Dit buffet bevat wel wat vlees maar dit wordt sowieso apart geserveerd. Heb je een speciaal dieet waar je je aan moet houden, laat dit weten bij je aanmelding en we laten weten of dit mogelijk is.

Deze excursie wordt met name duurzaam ondernomen. Het 43 meter lange zeilschip de 'Schuttevaer' is al meer dan 100 jaar oud. Ouder dan de Titanic! We zullen zoveel mogelijk zeilend de route afleggen. We zetten de motor aan als het echt niet anders kan. 

Zeilen met de prachtige 'Schuttevaer' is al een beleving op zich. Je kan er voor kiezen om actief mee te zeilen of zelf aan het roer te staan. Maar dit hoeft natuurlijk niet. Op het dek vind je veel (zit)ruimte en kunt je goed naar de vogels kijken. Als je een telescoop hebt, is er voldoende ruimte om deze te gebruiken.

Op dekhoogte is binnen een bar waar diverse soorten drankjes zijn te krijgen. We hebben onder andere Texels Skuumkoppe van de tap. Vanuit de bar heb je ook zicht naar buiten. Als je in de bar even verder loopt kun je met de trap naar beneden die leidt naar het ruime benedendek. Hier worden ook de lezingen gehouden met een beamer en een scherm. Achter de trap bevinden zich de luxe gescheiden toiletruimtes.

Geschiedenis van de Schuttevaer

Het werkpaard van de Noord en Oostzee, zo werd de koftjalk genoemd. Stabiel, groot en stevig. Met haar lengte van 43 meter is de Schuttevaer de grootste nog bestaande koftjalk in Nederland.

In 1910 ging ze als “Emanuel” in Stadskanaal te water. Gebouwd bij Mulder in opdracht van een Duitse reder. Er werd koers gezet naar de handelssteden van Noord-Europa. Een indrukwekkend zwaargewicht: 190 ton aan waterverplaatsing voortgedreven door wind. In de loop der jaren kwam er een eind aan het zeilende vrachtvaren. De Schuttevaer werd dan ook omgebouwd tot Coaster. Een scherpe kop werd er op gezet. Tot eind jaren 80 voer ze als kustvaarder onder Duitse vlag. Om uiteindelijk te eindigen als golfbreker op het eiland Sylt. 

In 1992 werd ze teruggehaald naar Nederland en grondig verbouwd. De kop werd weer een koftjalken kop. Inmiddels is het werkpaard een raspaard geworden, voorzien van veel modern comfort. Het heeft een Grand Café aan boord en het interieur is in Art Deco stijl.

Deze excursie gaat door bij minimaal 25 deelnemers. Excursies gaan eigenlijk altijd door, indien de excursie niet door gaat bij slecht weer (storm, ijs) ontvangt u uw volledige betaling terug.

We betreden bij de zeilexcursies (indien de wind het toelaat) wel de haven naast het vogeleiland maar nooit de Kreupel zelf. Door de grote aantallen vogels en nesten zou dit teveel verstoring geven.

De sprekers op de diverse excursies hebben een volle agenda, vooral in het vaarseizoen hebben ze het erg druk. Mocht het een keer gebeuren dat een spreker verhinderd is dan vragen wij hiervoor uw begrip en we proberen dan te zorgen voor een vervangende spreker.

De excursieprijs is exclusief drankjes (de lunch is wel inclusief melk/koffie/thee). Tegen betaling zijn drankjes verkrijgbaar aan de bar, evenals wat kleine gerechten.

Afmelding: u kunt tot 2 weken voor vertrek bijna kosteloos (minus €2,50 administratie kosten) afmelden, uw betaling wordt dan terug geboekt. Bij afmelding minder dan 10 dagen voor vertrek, wordt 25% ingehouden. Bij minder dan 24 uur voor vertrek afmelden, wordt uw betaling niet terug geboekt.