Naar een Rijk IJsselmeer

We varen vanuit Enkhuizen het IJsselmeer op. We gaan op zoek naar diverse soorten vogels die hier de winter doorbrengen. Waaronder de tienduizenden toppereenden.

Tijdens deze eerste vogelvaartocht van het jaar varen we traditiegetrouw met de MS Friesland (de voormalige veerboot naar Terschelling) vanuit Enkhuizen het open water van het IJsselmeer op. We gaan op zoek naar diverse soorten vogels die hier de winter doorbrengen. Natuurlijk gaan we weer op zoek naar de tienduizenden toppereenden. We varen ook langs vogeleiland de Kreupel, een gebied in beheer bij Staatsbosbeheer dat weinig bekend is bij de meeste mensen maar een hotspot is voor rustende watervogels.

Blog 12 maart 2016

Het programma

Tijdens de excursie vertelt Jan Marbus van de KNNV alles over het gebied en de directe omgeving. Op de boot zijn deskundige vogelkenners die je op de vogels kunnen wijzen. Tevens zijn er in het vooronder diverse lezingen en pitches over de ontwikkelingen in het IJsselmeergebied. Deelnemers ontvangen een excursiemap en aan boord is er van alles en nog wat te doen (stands, boeken, prijsvraag).

Het IJsselmeer, de toppers en meer 

Het IJsselmeer is een van de grootste en voor vogels belangrijkste zoetwaterwetlands van Europa. Het gebied herbergt in de meeste winters meer dan 50% van de hele noordwest Europese flywaypopulatie van toppers, een kleine duikeend uit het hoge noorden, en is daarom cruciaal als overwinteringsgebied. De topper is een bijzondere eendensoort die wat lijkt op de bekende kuifeend. De aantallen zijn de laatste 15 jaar sterk afgenomen waardoor de soort nu als bedreigd te boek staat in Europa.
 
Natura 2000-gebied het IJsselmeer heeft voor de topper een speciale functie als voedselgebied. Het hoofdvoedsel bestaat uit zoetwatermossels die lokaal in grote hoeveelheden op de bodem leven. De algemeenste zoetwatermossel was altijd de driehoeksmossel maar die is sterk achteruitgegaan en wordt nu vervangen door de verwante quaggamossel. Hoor meer over het lopende onderzoek en de vele interessante kanten van het IJsselmeer, maar ook over de risico’s die het gebied loopt om zijn status als internationaal natuurgebied te verliezen.
 
Vogels kennen vogeleiland de Kreupel en de omgeving maar al te goed en we verwachten naast duikeenden als topper, brilduiker en kuifeend ook serieuze aantallen overwinterende zaagbekken waaronder de grote zaagbek, middelste zaagbek en het nonnetje.

De Kreupel

Het vogeleiland de Kreupel is rust- en broedgebied voor watervogels. Op het eiland bevindt zich ’s zomers de grootste visdief- en kokmeeuwkolonie van Nederland en een grote grondbroedende kolonie aalscholvers. De aalscholvers zijn tijdens de vaartocht al volop aan het broeden waarbij de vogels in hun prachtkleed zijn met witte koppen en witte dijvlekken.
De natuurwaarden van het IJsselmeer blijven niet zomaar behouden. Uitbreidingen van windparken, recreatie, de opwarming van het water en de veranderingen in de voedselsituatie zijn daarbij niet gunstig. Het is daarom een spannende tijd waarbij nog steeds veel vogels in het gebied voorkomen.

Samenwerkingsverband het Blauwe Hart

Dit jaar heeft de organisatie Fogol samenwerking gezocht met het samenwerkingsverband Het Blauwe Hart. 
Samenwerkingsverband Het Blauwe Hart maakt zich sterk voor een samenhangende benadering van het IJsselmeergebied dat, als Blauw Hart van Nederland, zo belangrijk is voor onze samenleving. Het Samenwerkingsverband Het Blauwe Hart wil alle betrokken partijen verbinden in een gezamenlijk streven naar een duurzaam gebruik van Het Blauwe Hart en met oog voor de kernkwaliteiten van het gebied. Duurzaam betekent: denken vanuit de kansen die een gezond en vitaal ecosysteem biedt. Daarmee kan Nederland ook in de toekomst genieten van Het Blauwe Hart. Van gezond water, een goede visstand, vitale natuur, uniek cultureel erfgoed, eindeloze vergezichten en vele economische mogelijkheden.

Het ruime IJsselmeer

Ook voor mensen die niet specifiek geïnteresseerd zijn in vogels biedt de vaartocht een unieke kans de weidse natuur te zien van het IJsselmeer. Ontdek de wonderschone luchten, de uitgestrekte horizon en waai eens lekker uit. En bekijk de omringende kust van het oude land eens vanaf het water!